2024 Yağlı Güreş Sezonu Ne Zaman Başlıyor? Gelenekten Geleceğe Uzanan Bu Müsabakanın Karanlık Yüzü
Şunu en başta açıkça söyleyeyim: Yağlı güreş sadece bir spor değildir, aynı zamanda bir kültür, bir tören, hatta bir gösteri. Ancak bu gösterinin perde arkasına baktığımızda, gelenekle övünürken bir yandan da modern dünyadan ne kadar uzaklaştığımızı acı bir şekilde fark ediyoruz. “Ata sporu” dediğimiz bu etkinlik gerçekten gelişiyor mu, yoksa her yıl aynı ezberi tekrar etmekten öteye geçemiyor mu?
Sezon Ne Zaman Başlıyor? Takvimden Öte Bir Anlamı Var mı?
2024 yağlı güreş sezonu, geleneksel olarak bahar aylarının sonlarına doğru start alıyor ve yaz boyunca Türkiye’nin dört bir yanında meydanlar pehlivanlarla dolup taşıyor. Edirne Kırkpınar’dan Balıkesir Kurtdereli’ye, Elmalı’dan Çorum’a kadar uzanan bu uzun soluklu takvim, sadece güreş tutkusunun değil aynı zamanda yerel ekonominin de nabzını tutuyor. Ancak asıl mesele şu: Her sene aynı ritüellerle başlayan bu sezon gerçekten bir yenilik taşıyor mu? Yoksa takvim sadece eskiyi tekrar eden bir nostaljiden mi ibaret?
“Ata Sporu” Etiketinin Altında Saklanan Sorular
Yağlı güreşi eleştirmek, çoğu insan için neredeyse “kültürel ihanete” varan bir davranış gibi görülebilir. Fakat kendimize sormamız gereken bazı rahatsız edici sorular var:
- Pehlivanların aldığı maddi ve manevi karşılık, harcadıkları emekle orantılı mı?
- Organizasyonlar gerçekten sporcuları ve seyirciyi memnun edecek düzeyde mi?
- Yağlı güreş modern spor dünyasının gerekliliklerine ayak uydurabiliyor mu, yoksa hâlâ folklorik bir gösteri olmaktan öteye geçemiyor mu?
Bu soruların çoğuna dürüst bir şekilde “hayır” cevabı veriyorsak, o zaman “ata sporu” etiketine sığınmak yerine gerçekten neleri değiştirmemiz gerektiğini konuşmanın vakti çoktan gelmiş demektir.
Modernleşme Nerede, Gelenek Nerede?
2024 sezonunun başlamasıyla birlikte yine aynı sahneler yaşanacak: Pehlivanlar kispetlerini giyip zeytinyağıyla parlatılacak, cazgırlar meydanda dualarını okuyacak, seyirci çadırları kurulacak… Fakat dünyada profesyonel sporun geldiği noktaya bakınca, yağlı güreşin hâlâ tanıtım, medya ve altyapı açısından çağın çok gerisinde olduğunu görmek acı verici.
Futbol ya da basketbol gibi spor dalları dijital yayınlarla, sponsorluklarla ve global arenalarda yer alırken; yağlı güreş hâlâ yerel festivallerin sınırlarında sıkışıp kalmış durumda. Peki bu bizim kültürümüze yapılan bir iyilik mi, yoksa bu sporu küçültmenin bir yolu mu?
Değişim Korkusu: En Büyük Engel
Belki de asıl problem, değişimden korkmamız. “Gelenek bozulmasın” diyerek aslında gelişimi engelliyoruz. Yeni nesil pehlivanların uluslararası arenada yarışabilmesi için daha kurumsal, profesyonel ve küresel standartlara uygun bir yapının inşa edilmesi şart. Ancak biz hâlâ 16. yüzyıldaki formatla yetinmeyi tercih ediyoruz.
Provokatif Bir Gerçek: Belki de Bu Haliyle Yağlı Güreş Ölüyor
Radikal bir cümle olacak ama söylenmeli: Eğer yağlı güreş kendini yenilemezse, “ata sporu” olarak anılmaya devam edecek ama sadece müzelerde, sadece kitaplarda. Çünkü genç kuşaklar artık dinamik, izlenebilir ve rekabetçi sporlar arıyor. Kırkpınar’da yaşanan heyecan, TikTok çağının hızında yaşayan Z kuşağı için yeterli olmayabilir.
Sonuç: 2024 Sezonu Sadece Başlangıç Olmalı
2024 yağlı güreş sezonu başladığında meydanlar yine dolacak, zeytinyağı kokusu yine havaya karışacak. Ancak bu defa sadece izlemekle yetinmeyip, sorgulamak zorundayız. Bu sporu geleceğe taşımak için ne yapıyoruz? Kültürümüzü korurken onu geliştirmek mümkün değil mi? En önemlisi, bu kadar köklü bir mirası gerçekten hak ettiği noktaya taşıyacak iradeye sahip miyiz?
Belki de bu sezonun en önemli müsabakası pehlivanların değil, bizim vereceğimiz mücadele olacak: Gelenekle geleceği güreştirmek.